Gamen is al lang geen niche hobby meer. Miljoenen mensen over de hele wereld gamen dagelijks, of het nu op een console, pc of smartphone is. Hoewel gamen ontspanning en plezier kan bieden, heeft het ook verschillende fysieke effecten op het lichaam – zowel positief als negatief. In dit artikel duiken we diep in de impact van gamen op het lichaam.
Fysieke effecten van gamen op korte termijn
Spierspanning en stijfheid
Langdurig gamen in dezelfde houding kan leiden tot spanning in de nek, schouders, rug en polsen. Vooral bij console- of pc-gaming zitten mensen vaak in een voorovergebogen houding, wat leidt tot spiervermoeidheid en stijfheid.
Oogvermoeidheid en droge ogen
Het staren naar een scherm zonder voldoende pauzes veroorzaakt digitale oogvermoeidheid, ook wel “computer vision syndrome” genoemd. Symptomen zijn onder meer:
- Droge ogen
- Hoofdpijn
- Wazig zien
- Branderig gevoel in de ogen
Slechte bloedsomloop
Lang zitten zonder beweging kan de bloedsomloop belemmeren. Dit verhoogt de kans op opgezwollen voeten of benen, en op de lange termijn zelfs op diepe veneuze trombose (DVT), vooral bij mensen die urenlang achter elkaar gamen zonder op te staan.
Snellere hartslag en verhoogde adrenaline
Bij intensieve gamesessies, vooral bij actie- of competitieve games, maakt het lichaam adrenaline aan. Je hartslag stijgt en je ademhaling versnelt, alsof je een fysieke inspanning levert. Dit is een normale reactie, maar langdurige blootstelling aan stresshormonen kan lichamelijk belastend zijn.
Positieve fysieke effecten van gamen
Verbeterde oog-handcoördinatie
Vooral bij snelle spellen zoals first-person shooters of racegames wordt de verbinding tussen wat je ziet en hoe je daarop reageert sterk geoefend. Dit heeft aantoonbare positieve effecten op:
- Reactiesnelheid
- Fijne motoriek
- Timing
Cognitieve en sensorische stimulatie
Hoewel dit meer een mentaal effect is, vertaalt de stimulatie zich ook fysiek. Denk aan betere reflexen en snellere besluitvorming. Sommige studies tonen aan dat gamers sneller bewegende objecten kunnen volgen en beter complexe visuele informatie verwerken.
Gamified beweging: actieve games
Games zoals Ring Fit Adventure, Just Dance of VR-games vereisen fysieke beweging. Dit soort “exergaming” combineert plezier met lichamelijke activiteit en kan bijdragen aan calorieverbranding, spieractiviteit en conditie.
Langetermijneffecten van overmatig gamen
Houdingsproblemen
Een verkeerde zithouding over lange periodes leidt tot:
- Chronische rugpijn
- Nekklachten
- Scoliose (in extreme gevallen)
- Carpaletunnelsyndroom bij overmatig gebruik van muis of controller
Het belang van een ergonomische stoel, juiste zithouding en pauzes is dus cruciaal.
Gewichtstoename en metabole klachten
Wie veel gamet en weinig beweegt, loopt risico op:
- Overgewicht
- Verhoogde bloeddruk
- Verhoogd cholesterol
- Type 2 diabetes
Vooral als gamen gepaard gaat met ongezonde snacks en suikerhoudende drankjes.
Slaapstoornissen
Lang gamen in de avond beïnvloedt het natuurlijke slaappatroon. Fel blauw licht van schermen remt de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon. Het gevolg:
- Moeite met inslapen
- Slechtere slaapkwaliteit
- Chronische vermoeidheid
Verslaving en psychofysiologische stress
Overmatig gamen kan leiden tot verslavingsgedrag, met gevolgen zoals:
- Verstoorde eetpatronen
- Gebrek aan lichaamsbeweging
- Verminderde sociale interactie
- Fysieke uitputting
Hoewel dit onder psychische gevolgen valt, heeft het een directe impact op het lichaam.
Hoe gamen gezonder maken?
Zorg voor een goede zithouding
- Gebruik een ergonomische stoel
- Zet het scherm op ooghoogte
- Houd je voeten plat op de grond
- Wissel regelmatig van houding
Neem regelmatig pauzes
- Sta elke 30 tot 60 minuten op
- Strek je uit of loop even rond
- Doe eenvoudige rekoefeningen voor nek en schouders
Let op je ogen
- Volg de 20-20-20-regel: kijk elke 20 minuten, 20 seconden lang naar iets op 6 meter afstand
- Gebruik eventueel een blauwlichtfilter op je scherm of een bril met filter
Combineer gamen met beweging
- Kies voor actieve games
- Stel een limiet op zittende speeltijd en las beweegmomenten in
- Maak gamen onderdeel van een gezonde leefstijl, niet de vervanging ervan
Bewust eten en drinken
- Kies voor gezonde snacks zoals fruit, noten of volkoren crackers
- Drink water in plaats van frisdrank of energiedrankjes
Slotgedachte
Gamen hoeft absoluut niet ongezond te zijn. Net zoals bij andere vormen van ontspanning, draait het om balans. Door bewust om te gaan met hoe je gamet – van je houding tot je eetgewoonten – kun je genieten van de voordelen zonder dat je gezondheid eronder lijdt. Zie gamen als een aanvulling op een actieve en gebalanceerde levensstijl, niet als vervanging ervan.
