Drie schadelijke stoffen in sigarettenrook die je gezondheid aantasten

Roken is wereldwijd een van de grootste oorzaken van vermijdbare ziektes en sterfte. In elke trek van een sigaret zitten duizenden chemische stoffen, waarvan vele direct schadelijk zijn voor je lichaam. Drie van deze stoffen springen eruit vanwege hun impact op de gezondheid: teer, nicotine en koolmonoxide. Elk van deze stoffen tast het lichaam op een andere manier aan, met ernstige gevolgen op zowel korte als lange termijn.

Waarom is sigarettenrook zo gevaarlijk?

Sigarettenrook bestaat uit meer dan 7.000 chemische stoffen. Ongeveer 70% daarvan zijn bewezen kankerverwekkend. Het is niet alleen het nicotinegehalte dat gevaarlijk is, maar vooral de combinatie van stoffen die vrijkomen bij de verbranding van tabak.

Roken beïnvloedt bijna elk orgaan in het lichaam. De schade begint vaak subtiel, maar stapelt zich in de loop van de tijd op. Hoe langer en vaker je rookt, hoe groter het risico op ernstige aandoeningen zoals longkanker, hartziekten, beroertes en chronische longaandoeningen zoals COPD.

Teer: de sluipmoordenaar in je longen

Wat is teer?

Teer is een kleverige, bruine zwarte substantie die ontstaat bij het verbranden van tabak. Elke keer dat je een sigaret inhaleert, ademt je lichaam teerdeeltjes in.

Effecten van teer op het lichaam

• Ophoping in de longen: Teer blijft achter in de longblaasjes en luchtwegen, waar het zich opstapelt.
• Belemmerde ademhaling: Door de teer raken trilhaartjes in de luchtwegen beschadigd. Deze haartjes beschermen de longen normaal tegen vuil en bacteriën.
• Kanker: Teer bevat tal van kankerverwekkende stoffen (carcinogenen) die het DNA in lichaamscellen kunnen beschadigen.

Nicotine: de verslavende kracht achter roken

Wat is nicotine?

Nicotine is een natuurlijke stof die voorkomt in de tabaksplant. Het is de belangrijkste reden waarom mensen verslaafd raken aan roken.

Effecten van nicotine op het lichaam

• Verslaving: Nicotine bereikt binnen enkele seconden de hersenen en zorgt voor een tijdelijk gevoel van ontspanning of alertheid.
• Hart en bloedvaten: Het verhoogt de hartslag, vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk.
• Beïnvloeding van stemming en concentratie: Nicotine beïnvloedt het beloningssysteem in de hersenen en verandert op de lange termijn de hersenchemie.

Hoewel nicotine niet de meest kankerverwekkende stof is, zorgt de verslaving ervoor dat mensen blijven roken en dus constant worden blootgesteld aan andere giftige stoffen.

Koolmonoxide: onzichtbaar, maar dodelijk

Wat is koolmonoxide?

Koolmonoxide is een kleurloos, reukloos gas dat vrijkomt bij onvolledige verbranding van tabak. Het is dezelfde stof die ook bij uitlaatgassen van auto’s voorkomt.

Effecten van koolmonoxide op het lichaam

• Verminderde zuurstofopname: Koolmonoxide bindt zich aan hemoglobine (het zuurstoftransportsysteem in het bloed) sterker dan zuurstof zelf. Hierdoor krijgen organen minder zuurstof.
• Hartproblemen: Door zuurstoftekort moet het hart harder werken, wat de kans op hart- en vaatziekten vergroot.
• Minder energie en conditie: Sporters en actieve mensen merken vaak dat hun uithoudingsvermogen achteruitgaat bij regelmatig roken.

Wat kun je doen?

Stoppen met roken is de beste keuze die je kunt maken voor je gezondheid. Binnen enkele uren tot dagen na je laatste sigaret begint je lichaam zich al te herstellen. De zuurstofopname verbetert, het risico op hartaanvallen neemt af, en je longfunctie kan zich geleidelijk verbeteren.

Ondersteuning bij het stoppen met roken

Er zijn talloze hulpmiddelen en programma’s beschikbaar die je kunnen helpen:

Nicotinevervangers

• Pleisters
• Kauwgom
• Zuigtabletten

Gedragsmatige ondersteuning

• Coachingsgesprekken
• Groepstherapie
• Online cursussen

Medicatie

• Varenicline
• Bupropion

Laat je begeleiden door je huisarts of een erkende stoppen-met-roken coach voor persoonlijk advies.

Conclusie

Sigarettenrook is een cocktail van giftige stoffen waarvan teer, nicotine en koolmonoxide de meest schadelijke zijn. Elk van deze stoffen draagt op unieke wijze bij aan ernstige gezondheidsrisico’s. Gelukkig is er altijd hoop en hulp voor wie wil stoppen met roken. Je lichaam heeft een opmerkelijk vermogen tot herstel zodra je de sigaretten voorgoed laat liggen.