Stress is een natuurlijke reactie van het lichaam op een uitdaging of bedreiging. Op korte termijn kan het je alert en gefocust maken, maar langdurige of hevige stress werkt juist averechts, vooral voor je leervermogen. Dat heeft alles te maken met de hippocampus, een hersengebied dat cruciaal is voor geheugen en leren.
Wanneer je stress ervaart, komt het hormoon cortisol vrij. Een beetje cortisol helpt je scherp te blijven, maar een teveel ervan verstoort de communicatie tussen hersencellen in de hippocampus. Daardoor wordt het moeilijker om nieuwe informatie op te slaan en bestaande kennis terug te halen. Chronische stress kan zelfs leiden tot een krimp van de hippocampus, wat je geheugen en concentratie verder aantast.
Een bekend wetenschappelijk voorbeeld komt van onderzoek onder studenten tijdens examenperiodes. Uit studies blijkt dat studenten die veel stress ervaren, lagere scores halen dan even slimme medestudenten die rustiger blijven. Niet omdat ze minder weten, maar omdat hun brein moeite heeft de juiste informatie op het juiste moment terug te vinden.
Dat betekent gelukkig niet dat je machteloos staat. Je brein is veerkrachtig en kan herstellen van stress, vooral als je zorgt voor herstelmomenten. Korte ademhalingsoefeningen, bewegen, voldoende slaap en regelmatige ontspanning helpen om het cortisolniveau weer in balans te brengen. Daarmee geef je de hippocampus letterlijk de ruimte om optimaal te werken.
Praktische tip: Als je iets nieuws moet leren of een examen voorbereidt, bouw dan bewust stressverlagende pauzes in. Zelfs een paar minuten diep ademhalen of een korte wandeling kan het verschil maken. Zo geef je je brein de beste kans om informatie écht op te slaan.
