De overgang is een natuurlijke levensfase die iedere vrouw doormaakt. Het is een periode waarin het lichaam langzaam de menstruatiecyclus afrondt en zich voorbereidt op een nieuwe balans. Hoewel dit proces voor iedereen anders verloopt, brengt het vaak zowel fysieke als emotionele veranderingen met zich mee. Goed voorbereid zijn kan een wereld van verschil maken in hoe je deze periode ervaart.
Wat is de overgang?
De overgang, ook wel menopauze genoemd, is de periode waarin de eierstokken geleidelijk minder hormonen produceren, vooral oestrogeen en progesteron. Hierdoor stopt de menstruatie uiteindelijk volledig. Dit proces kan zich uitstrekken over meerdere jaren en gaat vaak gepaard met uiteenlopende klachten zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen in Nederland in de overgang komen, ligt rond de 51 jaar. Toch kunnen de eerste signalen zich al veel eerder aandienen, soms zelfs rond het veertigste levensjaar.
Veelvoorkomende symptomen
Hoewel iedere vrouw haar overgang anders ervaart, zijn er enkele klachten die vaak voorkomen:
Opvliegers en nachtelijk zweten
Plotselinge warmte aanvallen kunnen het dagelijkse leven behoorlijk verstoren. Nachtelijk zweten zorgt bovendien vaak voor een verstoorde nachtrust.
Onregelmatige menstruatie
De cyclus verandert: menstruaties worden onregelmatig, lichter of juist heviger, tot ze uiteindelijk helemaal stoppen.
Stemmingswisselingen en prikkelbaarheid
Hormoonschommelingen kunnen leiden tot emoties die je soms moeilijk in de hand hebt.
Vermoeidheid en slaapproblemen
Slecht slapen door nachtelijk zweten of een onrustige geest is een veelgehoorde klacht.
Veranderingen in huid en haar
De huid kan droger worden, en haaruitval of dunner wordend haar komt vaker voor.
Gewichtstoename
Door veranderingen in de stofwisseling kan het moeilijker worden om gewicht stabiel te houden.
Hoe bereid je je voor op de overgang?
Een goede voorbereiding kan helpen om de overgang lichter en draaglijker te maken. Door bewust te zijn van de veranderingen en keuzes te maken die je gezondheid ondersteunen, kun je grip houden op deze fase.
Zorg voor een gezonde leefstijl
Voeding en beweging spelen een cruciale rol. Een gebalanceerd dieet met veel groenten, fruit, volkorenproducten en gezonde vetten kan klachten verlichten. Regelmatige beweging – denk aan wandelen, fietsen of yoga – ondersteunt je hormoonhuishouding en helpt stress te verminderen.
Slaap als prioriteit
Een goede nachtrust is essentieel. Creëer een vaste slaaproutine, vermijd cafeïne en schermgebruik in de avond en zorg voor een koele slaapkamer.
Stressmanagement
Stress kan overgangsklachten verergeren. Ontspanningstechnieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of mindfulness helpen om rust te bewaren.
Blijf open in communicatie
Praten over de overgang kan taboes doorbreken. Deel je ervaringen met je partner, vrienden of collega’s. Dit creëert begrip en steun, wat de beleving minder zwaar maakt.
Ondersteunende middelen
Er bestaan natuurlijke supplementen en soms ook medische behandelingen die klachten kunnen verminderen. Denk aan fyto-oestrogenen (plantaardige stoffen die lijken op oestrogeen) of hormoontherapie, indien geadviseerd door een arts.
Positieve kanten van de overgang
Hoewel de overgang vaak met ongemak wordt geassocieerd, zijn er ook positieve aspecten:
- Geen menstruaties meer, wat rust en gemak geeft.
- Minder zorgen over anticonceptie.
- Een kans om opnieuw balans te vinden en bewuster te leven.
- Meer focus op persoonlijke groei, omdat het leven vaak in een stabielere fase terechtkomt.
Emotionele veerkracht ontwikkelen
Naast lichamelijke veranderingen is de overgang ook een emotionele transitie. Het kan confronterend zijn om te ervaren dat je lichaam verandert. Toch biedt dit ook ruimte voor nieuwe inzichten en groei. Zelfzorg en acceptatie zijn hierin sleutelwoorden.
Tip: houd een dagboek bij waarin je klachten en emoties noteert. Dit helpt niet alleen om patronen te herkennen, maar ook om met meer mildheid naar jezelf te kijken.
Professionele hulp inschakelen
Wanneer klachten te heftig worden of je dagelijks functioneren sterk beïnvloeden, is het verstandig om professionele hulp te zoeken. Huisartsen, overgangsconsulenten en gynaecologen kunnen samen met jou kijken naar passende oplossingen.
De overgang als nieuwe fase
De overgang markeert het einde van de vruchtbare jaren, maar is zeker geen eindpunt. Het is eerder een overgang naar een nieuw hoofdstuk waarin je jezelf opnieuw kunt ontdekken. Door goed voor jezelf te zorgen en met een positieve blik vooruit te kijken, kun je deze periode omarmen en er sterker uitkomen.
Veelgestelde vragen over de overgang
Hoe lang duurt de overgang?
De overgang kan gemiddeld 4 tot 10 jaar duren. Het begint vaak met de perimenopauze (de fase waarin klachten optreden, maar menstruaties nog aanwezig zijn) en eindigt officieel 12 maanden na de laatste menstruatie.
Wat is het verschil tussen overgang en menopauze?
De menopauze is het moment waarop je 12 maanden geen menstruatie meer hebt gehad. De overgang is de hele periode rondom de menopauze waarin hormonale veranderingen plaatsvinden.
Welke supplementen kunnen helpen tijdens de overgang?
Sommige vrouwen ervaren verlichting van klachten door fyto-oestrogenen (plantaardige stoffen uit soja en rode klaver), vitamine D, magnesium of omega 3. Het is verstandig eerst met een arts of specialist te overleggen voordat je supplementen gebruikt.
Helpt hormoontherapie altijd tegen overgangsklachten?
Hormoontherapie (HST) kan effectief zijn tegen ernstige klachten zoals opvliegers en slaapproblemen. Het is echter niet voor iedereen geschikt en kent ook risico’s. Bespreek dit altijd met je huisarts of gynaecoloog.
Kun je zwanger raken tijdens de overgang?
Ja, zolang je nog menstrueert, is zwangerschap mogelijk. Gebruik daarom anticonceptie totdat een arts bevestigt dat je definitief in de menopauze bent.
Wat kun je doen tegen gewichtstoename in de overgang?
Een gezond voedingspatroon, regelmatig bewegen en spierversterkende oefeningen helpen om gewichtstoename te beperken. Ook voldoende slaap en stressreductie spelen een belangrijke rol.
Is de overgang hetzelfde voor elke vrouw?
Nee, de overgang is een uniek proces. Sommige vrouwen ervaren nauwelijks klachten, terwijl anderen last hebben van hevige symptomen. Factoren zoals erfelijkheid, leefstijl en algemene gezondheid spelen hierbij een rol.
Ontdek de beste boeken over de menopauze
Wil je meer kennis, tips en handvatten?
Bekijk alle boeken over de menopauze bij Managementboek.nl
