Iedereen kent wel iemand die altijd klaarstaat om te helpen, zonder daar iets voor terug te verwachten. Maar er zijn ook mensen die vooral bezig zijn met wat ze zelf kunnen krijgen. De één wordt gezien als een gever, de ander als een nemer. Wat betekent dit precies, hoe herken je jezelf erin, en waarom maakt het uit voor je succes, relaties en welzijn?
Wat is het verschil tussen een gever en een nemer?
De gever
Een gever is iemand die spontaan hulp aanbiedt, kennis deelt, anderen verbindt of tijd investeert in het succes van een ander. Gever zijn betekent niet dat je jezelf wegcijfert, maar dat je een houding hebt die gericht is op bijdragen en het grotere geheel. Gever zijn gaat over vertrouwen, empathie en generositeit, zonder een directe verwachting van iets terug.
De nemer
Een nemer is iemand die vooral focust op eigen voordeel. Deze persoon haalt het maximale uit situaties voor zichzelf, zonder veel rekening te houden met de belangen van anderen. Dit kan leiden tot snelle successen, maar vaak zijn ze van korte duur en ten koste van relaties of samenwerking.
De matcher
Tussen deze twee extremen zitten de matcher. Een matcher gelooft in eerlijkheid en wederkerigheid: als ik jou help, verwacht ik dat jij mij op een ander moment ook helpt. Matchers houden de balans in de gaten en handelen strategisch.
Waarom het uitmaakt of je een gever of een nemer bent
Volgens onderzoek van Adam Grant, auteur van het boek Give and Take, blijken gevers op de lange termijn succesvoller te zijn dan nemers. Al lijken nemers in eerste instantie de winnaars, gevers bouwen duurzame relaties op, genieten meer vertrouwen en creëren sterkere netwerken.
Maar er zit een kanttekening aan: gevers kunnen óók tot de minst succesvolle mensen behoren. Hoe dat komt? Sommige gevers stellen geen grenzen, raken overbelast of worden misbruikt door nemers.
De kracht van geven mét grenzen
De sleutel tot duurzaam succes als gever is het stellen van gezonde grenzen. Dit betekent:
- Nee durven zeggen wanneer iets ten koste gaat van je eigen welzijn.
- Selectief geven, gericht op mensen of doelen die echt bij je passen.
- Bewust omgaan met je tijd en energie, zodat je niet uitgeput raakt.
Geven is geen teken van zwakte. Juist door krachtig en bewust te geven, kun je impact maken zonder jezelf op te offeren.
Hoe herken je jouw stijl?
Hier zijn enkele vragen die je kunnen helpen je stijl te ontdekken:
- Help ik anderen ook als ik er niets voor terug krijg?
- Voel ik me schuldig als ik ‘nee’ zeg?
- Vraag ik vaak iets van anderen zonder veel terug te geven?
- Houd ik bij wie mij iets verschuldigd is?
Als je vooral ‘ja’ antwoordt op de eerste twee vragen, ben je waarschijnlijk een gever. Zijn de laatste twee vragen herkenbaarder, dan is er een kans dat je meer neigt naar nemen of matchen.
Geven op de werkvloer: hoe werkt dat?
In professionele contexten blijkt geven een waardevolle eigenschap te zijn. Gever-gedrag op het werk leidt tot betere samenwerking, vertrouwen en teamresultaten. Denk aan:
- Een collega helpen zonder dat het jouw taak is.
- Informatie delen die anderen helpt groeien.
- Anderen voorstellen aan jouw netwerk zonder eigenbelang.
Bedrijven waar geven wordt gestimuleerd, blijken innovatiever, succesvoller én menselijker te zijn.
De valkuilen van overmatig geven
Hoewel geven waardevol is, zijn er ook valkuilen:
- Burn-out door overbelasting.
- Grenzen vervagen, waardoor je niet goed voor jezelf zorgt.
- Misbruik door nemers, die je behulpzaamheid uitbuiten.
Daarom is het belangrijk om te leren onderscheiden wie jouw hulp verdient en wanneer je beter even pas op de plaats maakt.
Kun je leren om meer te geven (of minder)?
Ja. Je gedrag en mindset zijn te trainen. Hier zijn enkele tips:
Als je meer wilt geven:
- Begin klein: geef een compliment, help iemand vijf minuten.
- Deel je kennis openlijk.
- Luister actief en wees oprecht geïnteresseerd in anderen.
Als je minder wilt geven:
- Stel duidelijke grenzen.
- Gebruik de 80/20-regel: 80% geven, 20% voor jezelf houden.
- Vraag jezelf af: help ik omdat ik wil, of omdat ik me verplicht voel?
Wat levert geven jou écht op?
Geven maakt je gelukkiger. Uit diverse onderzoeken blijkt dat altruïsme leidt tot meer tevredenheid, verbondenheid en zingeving. Mensen die geven ervaren vaak:
- Meer betekenis in hun werk en leven.
- Sterkere relaties en sociale steun.
- Een gevoel van voldoening en persoonlijke groei.
Niet voor niets zeggen veel succesvolle mensen: ‘Als je snel wilt gaan, ga alleen.’ ‘Als je ver wilt komen, ga samen.’
