Je hersenen zijn voortdurend bezig met het inschatten van risico’s en het bepalen van wat veilig voelt. Dit proces vindt voor een groot deel plaats in de amygdala, een gebied in de hersenen dat cruciaal is voor onze emotionele verwerking en angstrespons. Wanneer we worden geconfronteerd met een potentieel bedreigende situatie, activeert de amygdala ons ‘vecht-of-vlucht’-systeem, zodat we snel kunnen reageren en onszelf kunnen beschermen.
De manier waarop onze hersenen veiligheid en bedreiging waarnemen, hangt niet alleen af van de situatie zelf, maar ook van eerdere ervaringen en onze omgeving. Dit betekent dat twee mensen dezelfde situatie heel anders kunnen ervaren. Een nieuwbouwhuis kan bijvoorbeeld voor de één uitnodigend en veilig aanvoelen, terwijl de ander zich omringd voelt door onbekende gevaren.
Concreet voorbeeld: Het effect van traumatische ervaringen
Onderzoek toont aan dat mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) overgevoelig kunnen reageren op situaties die hen aan hun trauma herinneren. De hersenen van een PTSS-patiënt interpreteren situaties die voor anderen onschuldig zijn, zoals een drukke straat of een hard geluid, als bedreigend. Dit gebeurt omdat de amygdala overactief is en vaak het rationele deel van de hersenen, de prefrontale cortex, overschreeuwt.
Dit laat ons zien hoe belangrijk het is om ons bewust te zijn van wat we als veilig ervaren. Begrijpen dat ons brein deze inschattingen maakt op basis van onze ervaringen helpt ons empathie te tonen voor de reacties van anderen en sterkte in onszelf te vinden.
Praktische tip: Wil je je gevoel van veiligheid vergroten? Probeer dan mindfulness-oefeningen, zoals meditatie of diepe ademhalingstechnieken. Door je focus te verleggen naar het huidige moment, help je je hersenen om hun aandacht te verleggen van angst en bedreiging naar rust en veiligheid. Daarnaast kun je werken aan het creëren van een vertrouwde omgeving door routine en bekende elementen in je dagelijkse leven te integreren.
Positieve boodschap: Je hersenen hebben de kracht om je een gevoel van veiligheid te geven, maar je kunt dit proces ook zelf beïnvloeden. Door bewust met je ervaringen om te gaan, kun je een veilige haven creëren voor jezelf, waar je kunt groeien en bloeien.
